نیمی از استادان دانشگاه ‏ها بسیجی ‏اند

به مناسبت سالروز شهادت دکتر مصطفی چمران که به نام روز بسیج اساتید نام‎گذاری شده است، با حجت‎الاسلام عباس نصیری‎فرد، معاون آموزشی سازمان بسیج اساتید کشور، گفت‎وگو کرده‌ایم تا از مأموریت‌های این مجموعه جویا شویم.

 سازمان بسیج اساتید چه تلاش‌هایی برای تحقق شعار سال داشته است؟
سازمان بسیج اساتید به‎ویژه در پنج سال اخیر که چشم اندازی برای سازمان ترسیم شده است، عمدتاً به مطالبات مقام معظم رهبری می‌پردازد؛ یعنی بیشتر فعالیت‌های سازمان بسیج اساتید در پاسخ به مطالبات مقام معظم رهبری در حوزه آموزش عالی کشور است. در این راستا، برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌هایی به صورت بلندمدت انجام شده و با توجه به شعار سال، مجموعه‎برنامه‌هایی هم در قالب میان‌مدت تدوین شده است. سازمان بسیج اساتید برنامه‌های گسترده‌ای را در دانشگاه‌ها برای تحقق شعار سال داشته و دارد. امسال هم که سال «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» است، اجلاس سالیانه‌ای با حضور 5 هزار نفر از استادان سراسر کشور، شهریورماه در مشهد برگزار می‌شود. این اجلاس بسیار مهم است و رؤسای قوا به همراه مسؤولین ارشد نظام در آن حضور دارند. بسیاری از مسایل کشور در این اجلاس یک‎هفته‌ای مطرح می‌شود و استادان همه دانشگاه‌های کشور، اعم از دولتی و غیردولتی، در این همایش حضور دارند. شعار سال محور مباحث این اجلاس است. بنابراین، عنوان «راهکارهای عملی تحقق اقتصاد مقاومتی» برای این همایش انتخاب شده است تا استادان در قالب کارگروه‌های علمی ‌روی این بحث کار کنند. محور نشست‌های تخصصی این اجلاس درباره فرصت‎ها و آسیب‌ها در حوزه اقتصاد مقاومتی خواهد بود. کارگروه‌های علمی ‌در سازمان بسیج اساتید برنامه‌های علمی‌ این اجلاس را آماده می‌کنند تا به بحث اقتصاد مقاومتی که یکی از مطالبات جدی رهبری است، پرداخته شود.

 کارگروه پیگیری تحقق منویات رهبری به چه شکلی فعالیت می‌کند؟
کارگروه‌های مختلفی در این باره وجود دارد. کارگروه‎های آمایش سرزمین، بررسی فرصت‌های اقتصاد مقاومتی در داخل و خارج از کشور، بررسی چگونگی سرمایه‎گذاری‌های خارجی در داخل و همچنین، شناسایی منابع دست‏یافتنی ملی در استان‏ها از جملة این‎ کارگروه‏ها هستند و تمام آنها دارند نسبت به تحقق اقتصاد مقاومتی کار می‌کنند. نتیجه این کارگروه‌ها بعد از اجلاس سالیانه بسیج اساتید به‎صورت کتاب منتشر می‌شود. برخی از استادان در این زمینه مقالاتی آماده کرده‌اند زیرا شماری از این کارگروه‌ها از اواسط فروردین‎ماه امسال شروع به کار کرده‌اند. مثلاً، یکی از مباحثی که به صورت جدی به آن پرداخته‌ایم، ایجاد صنایع خانگی و شناسایی فرصت‌های شغلی در تمام استان‌هاست؛ اینکه در هر استانی چه فرصت‌های شغلی را می‌توان ایجاد کرد تا مانع مهاجرت مردم آن به استان دیگری مهاجرت شویم. به عنوان نمونه، برخی از اساتید درباره استان اردبیل کار می‌کنند تا فرصت‌های شغلی کشاورزی در دشت مغان را فعال کنند یا روی اشتغال‎زایی استان‌های حاشیه خلیج فارس و دریای خرز به‎صورت کاربردی تحقیق می‌شود.

 مأموریت این کارگروه‌ها محرومیت‎زدایی است؟
همینطور است. مثلاً، استادان به دنبال این هستند که برای استان سیستان و بلوچستان با استفاده از فرصت‌های خود استان بتوانند اشتغال‎زایی کنند؛ یعنی استفاده از پتانسیل‌های این منطقه برای محرویت‌زدایی از آن.

 آیا این طرح‌های مطالعاتی ضمانت اجرایی هم دارد؟
سازمان بسیج اساتید یک نهاد علمی ‌است و وظیفه اجرایی ندارد. ما این مطالعات را انجام می‌دهیم و نتایجش را به دولت اراده می‏کنیم؛ بقیه آن دست دولت است، می‌خواهد انجام بدهد یا ندهد. کاری که بر دوش بسیج اساتید هست، چیزی نیست که ابلاغ شده باشد. سازمان بسیج اساتید به این نتیجه رسیده که برای رفع مشکلات اقتصادی باید از توانمندی داخلی بهره برد. بسیاری از استادان تحت پوشش سازمان، اقتصاددان و نظریه‌پرداز اقتصادی هستند. ما به جز دانشکده‌های علوم پزشکی، 76 هزار عضو هیأت علمی ‌در سراسر کشور داریم و از این تعداد، حدود 35 هزار نفر عضو بسیج اساتید هستند؛ یعنی حدود نیمی ‌از اعضای هیأت علمی ‌سراسر کشور. این افراد سازماندهی‎شده هستند. حتی بسیاری از این استادان بسیجی فرم و کارت عضویت در بسیج ندارند. سازمان بسیج اساتید احساس کرد با ظرفیتی که در اختیار دارد می‌تواند در راستای مطالبات رهبری حرکت کند. ما دولت و وزارتخانه نیستیم که پژوهش‏هایمان را اجرایی کنیم. این دستاوردها را در اختیار دستگاه‌های اجرایی قرار می‌دهیم. شعار دولت استفاده از ظرفیت نخبگان است و امیدواریم که از این مطالعات استفاده کنند. اگر هم نخواستند، در اختیار دولت‎های بعدی قرار می‌گیرد. بسیج اساتید فعالیت‌هایش را در راستای مطالبات رهبری انجام می‌دهد.

 همکاری دستگاه‌های اجرایی با سازمان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ما ارتباط خوبی با معاونت علمی ‌ریاست‎جمهوری و وزارت علوم داریم. معاونت پژوهشی سازمان جلسات مداومی‌را  با معاونت علمی ‌ریاست‎جمهوری برگزار می‌کند. ارتباط خوبی هم با معاونت پژوهشی وزارت علوم داشته‌ایم. در بحث آمایش سرزمین تعامل خوبی با مرکز آمار کشور داریم و دوستان خیلی خوب پای کار آمده‌اند، چون بسیج اساتید نگاهی نو و کارآمد به مسایل دارد. بر اساس کلام رهبری که فرمودند بسیج باید کارهای بر زمین‏مانده را انجام دهد، تلاش بسیج اساتید این است که کارهای بر زمین‎مانده‌ای که دیگران جزو وظایفشان بوده ولی انجام نداده‎اند را بر دوش بگیرد.

 دولت از طرح‌هایی که برایش بار مالی نداشته باشد استقبال می‌کند،. در طرح‌های پیشنهادی چقدر به هزینه‌های آن توجه می‌شود؟
قطعاً اجرای هر طرح اقتصادی که در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی داده می‌شود باید صرفه اقتصادی داشته باشد. مثلاً، اگر قرار باشد که آب دریای خزر به استانی مرکزی برای کشاورزی انتقال یابد، باید دید که عواید آن چقدر بیشتر از هزینه‌هایش هست. ما به دنبال این هستیم که طرح‌های اقتصادی هر استان را با توجه به قابلیت‌ها و توانمندی‌های همان استان تدوین کنیم تا از ایجاد هزینه‌های بالا جلوگیری شود و طرح، قابلیت اجرایی یابد.

 اگر صحبتی باقی مانده، می‌شنویم؟
نگرانی و دغدغه کنونی این است که برای نجات کشور از مشکلات اقتصادی، ما راهی جز پرداختن به اقتصاد مقاومتی نداریم. اگر قرار است که مملکت را از رکود، تورم و ورشکستگی نجات دهیم، تنها راهکار آن، تحقق اقتصادی مقاومتی است، چون متکی بر قابلیت‌ها و ظرفیت‌های داخلی کشور است. اگر به اقتصاد جهانی فکر کنیم، باید منتظر دیگران باشیم. انتظارات ما از برجام عملیاتی نشد، بنابراین امید ما نباید به اقتصاد جهانی باشد، امید ما باید به ظرفیت‌ها و منابع انسانی داخلی خودمان باشد. ضعف مدیریت و ضعف در جهان‏بینی اقتصادی باعث شده که به مشکلات اقتصادی کشور دامن زده شود. هرچه بر روی بحث اقتصاد مقاومتی دیرتر کار شود، بیشتر ضرر می‏کنیم. تا زمانی که اقتصاد داخلی ما متکی به اقتصاد جهانی باشد، عقب می‌افتیم. تا زمانی که مدیران دولتی و اقتصادی به دو باور نرسند، اقتصاد مقاومتی شکل نمی‌گیرد. باور اول اینکه ما می‌توانیم با تکیه بر ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی، مدیریت خوبی داشته باشیم. باور دیگر این است که اقتصاد غربی نمی‌تواند ما را از مشکلات اقتصادی داخلی برهاند.